Типологія словотвірних парадигм префіксальних дієслів зі значенням "переміщення вгору" в польській мові

Loading...
Thumbnail Image
Date
2020
Authors
Сегін, Любомир
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Мета запропонованої статті – проаналізувати основні типи словотвірних парадигм префіксальних дієслів динамічної просторової локалізованості зі значенням "переміщення вгору" в польській мові. Матеріалом для дослідження слугували девербативи польської мови, отримані методом суцільної вибірки з найавторитетніших лексикографічних джерел (SJPD, 1958–1969; SGSWJO, 2004; WSJP, n.d.), що дозволяє охопити різні періоди розвитку польської мови з ХІХ ст. до поч. ХХІ ст. Обсяг вибірки склав 387 лексико-семантичних варіантів твірних та похідних дериватів.
This article offers an analysis of the derivational potential of Polish prefixed verbs with the meaning of ‘moving upwards’. The study defines a typical derivational paradigm of the verbs in focus, singles out derivational paradigm blocks based on word-class affiliation of the deverbatives, delineates structural types of derivational paradigms according to the number of such blocks, and identifies the main derivational trends of the verbs under scrutiny. The study found that the prefixed verbs have a significant derivational potential primarily at the level of substantive word formation, with verb formations being less regular, and adjective formations proving the least regular. In terms of structural typology, the most frequent microsystems contained one word-class block (noun derivatives), two blocks (noun and verb derivatives), or three blocks (noun, adjective and verb derivatives).
Artykuł poświęcony jest badaniom potencjału słowotwórczego czasowników przedrostkowych o znaczeniu ‘przemieszczać ku górze’ w języku polskim. W toku badań zrekonstruowano typowy paradygmat słowotwórczy analizowanych czasowników, wyodrębniono bloki paradygmatu słowotwórczego dewerbatywów według przynależności do części mowy oraz typy strukturalne paradygmatów słowotwórczych w zależności od liczby takich bloków. W artykule określono również główne trendy słowotwórcze analizowanych czasowników. Badania wykazały, że czasowniki przedrostkowe mają znaczący potencjał słowotwórczy przede wszystkim na poziomie derywacji substantywnej, mniej regularne jest tworzenie derywatów czasownikowych, zaś najmniej regularne – tworzenie derywatów przymiotnikowych. W typologii paradygmatów słowotwórczych najliczniej reprezentowane są mikrosystemy z jednym blokiem derywatów przynależnych do części mowy (substantywny), z dwoma blokami (substantywno-werbalny) i z trzema blokami (substantywno-adiektywno-werbalny).
Description
Keywords
словотвірна парадигма, дериватологія, дериваційний потенціал, стаття, derivational paradigm, particular and typical derivational paradigm, deverbatives, derivational meaning, structural type of derivational paradigm, paradygmat słowotwórczy, konkretny i typowy paradygmat słowotwórczy, dewerbatywy, znaczenie słowotwórcze, strukturalny typ paradygmatu słowotwórczego
Citation
Сегін Л. В. Типологія словотвірних парадигм префіксальних дієслів зі значенням "переміщення вгору" в польській мові / Любомир Васильович Сегін // Studia z Filologii Polskiej i Slowianskiej. - 2020. - Vol. 55. - Article number 2021.